Versterk lichaam en geest met zelfverdediging: een gamechanger voor senioren (50+)

Glimlach je bij de gedachte? Beelden van oudere mensen met fragiele beentjes en wat overtollig buikvet die zich in een dojo hijsen met judopakjes. Compleet zinloos zullen velen denken. Overbodig en vermoedelijk vruchteloos, omdat ze gewoonweg niet in staat zijn zichzelf te verdedigen. Immers, hun leeftijd laat dat simpelweg niet to, ze zijn oud. Wellicht lijkt het idee absurd en hilarisch.

Toen ik deze overpeinzing op LinkedIn zette, reageerde een van mijn contacten binnen het uur met: ‘Sinds wanneer is iemand van 50+ een senior, Pé?’😊. Uiteraard had hij een punt. Het is zoals het gezegde luidt: ‘drie haren op je hoofd is niet veel, maar drie haren in je soep wel!’ Alles is relatief, vergelijkbaar met de paradox van Schrödinger’s kat (kwantumfysica). Misschien wordt senioriteit meer bepaald door de waarnemer dan door degene die zo wordt gelabeld. Feit: het woord ‘senior’ komt van het Latijnse ‘senex’, wat letterlijk ‘oud’ betekent. Maar laat me je vertellen, zelfverdediging als activiteit voor ouderen is minder dwaas dan je denkt. Ik zal je uitleggen waarom.

Zelfverdediging gaat verder dan enkel het afweren van fysieke aanvallers. Het omvat zelfvertrouwen, het vermogen om voor jezelf op te komen, en een gevoel van veiligheid en controle over je eigen leven. Deze aspecten zijn even belangrijk voor senioren als voor mensen van alle leeftijden.

Vaak associëren we zelfverdediging met het afweren van fysieke aanvallen. Maar het is zoveel meer dan dat. Het is een weg naar zelfvertrouwen, de moed hebben om jezelf te laten gelden en het gevoel hebben dat je de touwtjes in handen hebt over je eigen leven – zaken die niet afhankelijk zijn van leeftijd.

Zelfverdediging biedt fysieke voordelen, niet alleen voor jongeren. Het kan senioren helpen bij het ontwikkelen en behouden van balans en stabiliteit, essentiële elementen om het risico op vallen te verminderen. Hoewel er geen expliciet onderzoek is dat aantoont dat vechtsporten of zelfverdediging bijdragen aan het behoud van stabiliteit en het verminderen van het risico op letsel, is het aannemelijk dat het beoefenen van disciplines zoals Krav Maga, judo en kickboksen – met de nadruk op coördinatie, reflexen, kracht en balans – bijdraagt aan het verbeteren en behouden van evenwicht en stabiliteit.

Bovendien kan zelfverdediging, in vergelijking met traditionele fitness, een meer allesomvattend alternatief bieden voor gezond ouder worden. Naast het verbeteren van de algehele fysieke fitheid, bevordert het ook reflexen en reactietijd, wat essentieel is voor de dagelijkse activiteiten van senioren. Bovendien kan de gevarieerde en uitdagende aard van de training deelnemers meer motiveren dan saaie fitnessroutines.

Dus zelfverdediging is niet enkel voor jongeren, maar ook zeer geschikt voor ouderen. Het is een middel om hen te helpen zich zelfverzekerder te voelen, hun fysieke gezondheid te verbeteren en tegelijkertijd een interessante en uitdagende activiteit te bieden.

In dit licht is het idee dat senioren zelfverdediging zouden kunnen beoefenen helemaal niet zo vreemd. Sterker nog, het is volkomen logisch. En op een dieper niveau zet het ons aan het denken over hoe we inclusievere en veerkrachtigere gemeenschappen kunnen creëren waarin iedereen – ongeacht hun leeftijd – zich veilig, gewaardeerd en in controle kan voelen.

Wil je meer ontdekken over de mogelijkheden om je als senior vitaler te voelen? Schrijf je dan in voor de trainingen zelfverdediging 50+

Hoe bewegen je veerkracht versterkt en helpt bij het omgaan met stress

Leestijd: ongeveer 3 minuten

Het sympathische zenuwstelsel en het parasympatische zenuwstelsel zijn twee delen van het autonome zenuwstelsel, dat de functies van organen regelt die niet onder bewuste controle staan, zoals de hartslag, ademhaling en spijsvertering. Het sympathische zenuwstelsel is verantwoordelijk voor de “vecht- of vluchtreactie” en wordt geactiveerd wanneer het lichaam onder stress staat. Het zorgt voor een verhoogde hartslag, ademhaling en bloeddruk, en een verhoogde afgifte van adrenaline en cortisol. Dit stelt het lichaam in staat om snel te reageren op dreiging. Het parasympatische zenuwstelsel daarentegen, wordt geactiveerd tijdens rust en ontspanning, en helpt het lichaam om te herstellen en te ontspannen. Het verlaagt de hartslag en bloeddruk, en bevordert de spijsvertering en de opname van voedingsstoffen. Het helpt ook om stresshormonen zoals cortisol te verminderen en bevordert de afgifte van “feel-good” hormonen zoals serotonine en dopamine. Beide zenuwstelsels werken samen om de  balans in het lichaam te behouden (National Institutes of Health).

Bewegen helpt om de reactie van het sympathische zenuwstelsel te verminderen en de reactie van ons parasympatische zenuwstelsel te verhogen. Door regelmatig te bewegen, verbetert onze lichamelijke gesteldheid, wat bijdraagt aan weerbaarheid.

Weerbaarheid – of resilience – is een combinatie van weerstand geven, veerkracht en aanpassingsvermogen. Om mentaal en fysiek fit te blijven, moeten we investeren in lichamelijke gesteldheid, relationele gesteldheid, geestelijke verrijking en zingevendheid. Door te werken aan deze aspecten, verhogen we ons vermogen om stress te weerstaan, te herstellen van uitdagingen en om te gaan met onzekerheid en teleurstellingen. Door te bewegen investeer je in een keer in alle vier de dimensies.

Onze voorouders waren jager-verzamelaars en de hele dag in beweging ze hadden een actieve levensstijl en liepen naar waarschijnlijkheid ongeveer 15.000 tot 18.000 stappen per dag. Dit staat in schril contrast met de gemiddelde zittende levensstijl van nu, waarbij we vaak niet meer dan 5.000 stappen per dag zet. Er wordt in de onderzoeken gesuggereerd dat we op basis van  genetische aanleg verplicht zijn om te bewegen omdat het lichaam er voor is gemaakt. Dat een zittende levensstijl een negatieve invloed heeft op de fysieke en mentale gezondheid, en bijdraagt aan het ontstaan van verschillende gezondheidsproblemen, waaronder obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten, is bekend en algemeen geaccepteerd. Door te bewegen kunnen we de natuurlijke aanleg voor fysieke activiteit benutten en ons lichaam en geest in goede conditie houden.

Een bekend citaat van Einstein luidt: “Look deep into nature, and then you will understand everything better.“

Einstein stond erom bekend dat hij regelmatig wandelingen maakte om na te denken en inspiratie op te doen. Hij had een voorliefde voor de natuur en bracht veel tijd door in de buitenlucht. Het stukje bos op de campus van Princeton universiteit, waar hij werkte, was een van zijn favoriete plekken om te bezoeken wanneer hij vastliep in een probleem. Hij geloofde dat het contact met de natuur hem hielp om helderder te denken en nieuwe ideeën te genereren.

Bewegen helpt om het mentaal en emotioneel welzijn te verbeteren. Door te bewegen verlaagd het stressniveau, het humeur verbetert, en neemt de creativiteit en het zelfvertrouwen toe. In de “flow” van bewegen krijgen we toegang tot delen van ons brein die anders niet zo actief zijn. Het levert ons tal van nieuwe inzichten en perspectieven. Bewegen is misschien wel dé belangrijkste van de vier dimensies voor een stressbestendige en veerkrachtige levensstijl. Als je de volgende keer buiten loopt neem dan even de tijd en haal een paar keer diep adem. Laat je blik gaan over al het leven om je heen, laat je gedachte de vrij loop en begin met lopen en ervaar hoe inzichten zich als vanzelf aandienen